Xem bản tin đầy đủ tại đây
Tóm tắt nội dung chính:
1. Tàu TQ nhiều lần đụng độ với tàu công vụ Philippines gần Bãi Cỏ Mây (lần đầu dưới thời Tổng thống Marcos). Tàu Philippines bị tàu TQ phun vòi rồng (3 lần) và đâm va. Sau các đụng độ, Mỹ ít nhất 4 lần tuyên bố ủng hộ Philippines, cam kết bảo vệ Philippines trước bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào trên Biển Đông.
2. Tại Biển Đông, TQ thực hiện ít nhất 37 tập trận quân sự, có sự tham gia của tàu sân bay Sơn Đông và tàu khu trục Type 055. Mỹ tuyên bố tiến hành 2 cuộc FONOP ở Biển Đông, bằng 6 tháng đầu 2023 (2 cuộc) và ít hơn cùng kỳ 2022 (3 cuộc). Cả năm, số FONOP công khai là 4 cuộc, ít hơn 1 cuộc so với năm 2021 và 2022 (5 cuộc).
3. Trong khu vực, Mỹ tiến hành ít nhất 56 tập trận song – đa phương, ít hơn 17 cuộc so với 6 tháng đầu năm 2023 (73 cuộc). Con số cả năm là 129, hơn 49 cuộc so với 2022 và 2021 (80 cuộc). Các nước Đông Nam Á tổ chức 57 tập trận và tuần tra chung, nhiều hơn 14 cuộc so với năm 2022. Trong đó, 4 cuộc tập trận 3 bên và 2 cuộc tuần tra chung ở Biển Đông đều do Philippines tổ chức. Singapore tổ chức nhiều tập trận nhất (12 cuộc), tiếp đến là Indonesia và Philippines (10 cuộc). Úc đăng cai tập trận “Talisman Sabre” lớn nhất.
4. Malaysia điều tàu hải quân (gồm tàu chiến đấu ven biển mua của TQ) để giám sát tàu HD-8 (hộ tống bởi tàu cảnh sát biển và tàu dân quân biển TQ) hoạt động trong EEZ của Malaysia từ ngày 21/6–9/7 và 15/7–8/8. Malaysia và Indonesia tiếp tục khai thác dầu khí trong EEZ và thềm lục địa của mình để khẳng định quyền chủ quyền
5. Mỹ thúc đẩy các nhóm hợp tác mới tại khu vực như giữa Mỹ – Úc – Philippines – Nhật Bản, Mỹ – Hàn Quốc – Mông Cổ. Lãnh đạo Mỹ – Nhật – Hàn lần đầu họp ba bên tại Trại David, thiết lập đường dây nóng, cam kết cùng thúc đẩy triển khai chiến lược khu vực ÂĐD –TBD, phản đối các nỗ lực thay đổi nguyên trạng.
6. ASEAN có nhiều “lần đầu tiên”: lần đầu công bố Tầm nhìn biển ASEAN và Khuôn khổ Kinh tế Biển xanh; lần đầu nâng cấp Diễn đàn Biển/Diễn đàn Biển Mở rộng thành cơ chế thường niên; lần đầu tổ chức Diễn đàn ASEAN - Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương; cùng TQ tuyên bố khởi động Vòng đọc thứ ba của CỌC.
7. Các nước trung cường ra nhiều tuyên bố các cấp về khu vực, nhấn mạnh cam kết ÂĐD – TBD tự do, rộng mở, trật tự dựa trên luật lệ, bao gồm UNCLOS (ít nhất 1 cặp tuyên bố “2+2”, 14 tuyên bố song phương, 17 đơn phương và 7 đa phương).
8. Philippines tuyên bố sẽ khởi kiện TQ vào đầu năm 2024 với cáo buộc khai thác san hô huỷ hoại môi trường biển ở Biển Đông.
9. Kỷ niệm 7 năm Phán quyết Biển Đông, 28 nước bày tỏ ủng hộ Phán quyết. Ngoài các quốc gia từng ra quan điểm như Philippines, Nhật Bản, Mỹ, Canada, Pháp và Đan Mạch, năm nay, Đức và Anh ra tuyên bố riêng, Ấn Độ ra tuyên bố với Philippines, 16/27 đại sứ quán các nước EU tại Philippines tuyên bố chung kêu gọi TQ tuân thủ Phán quyết.
10.TQ tăng cường tuyên truyền về hoạt động của Philippines tại Bãi Cỏ Mây và về nỗ lực ổn định Biển Đông của TQ, chỉ trích Mỹ làm gia tăng căng thẳng. Mỹ “minh bạch hóa” hoạt động của TQ trên thực địa, khẳng định TQ thực hiện 180 vụ đánh chặn Mỹ trên không “đầy rủi ro” trong 2 năm qua – nhiều hơn 10 năm trở lại. Philippines liên tục bác bỏ các thông tin sai lệch về tranh chấp Biển Đông qua các bằng chứng hình ȧnh - video.
