Hai bên nhất trí dốc sức thúc đẩy quan hệ hợp tác mang tính chiến lược Trung Quốc - Philippines phát triển ổn định, lâu dài; đồng ý tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên mọi lĩnh vực dựa trên “Kế hoạch hành động chung hợp tác mang tính chiến lược” hai bên ký vào 29/10/2009.

Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đưa ra 5 điểm phát triển quan hệ hai nước: (i) Cần nhìn xa trông rộng nhằm đảm bảo quan hệ phát triển ổn định, bền vững, hai bên cần thực hiện tốt hơn nữa những nhận thức chung chính trị quan trọng mà lãnh đạo hai nước đã đạt được khi thiết lập quan hệ hợp tác mang tính chiến lược dốc sức vì hòa bình và phát triển Trung Quốc - Philippines năm 2005 và “Kế hoạch cùng hành động trong hợp tác mang tính chiến lược Trung Quốc - Philippines”, thúc đẩy toàn diện sâu sắc quan hệ Trung Quốc - Philippines phát triển về phía trước; (ii) Đi sâu khai thác tiềm năng, triển khai cục diện mới về hợp tác kinh tế thương mại hai nước, hai bên cần tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực thương mại, cơ sở hạ tầng, nông nghiệp, thủy lợi, năng lượng mới, năng lượng tái sinh, tài chính…thực hiện tốt các dự án có liên quan; đi sâu kết cấu kinh tế, triển khai quy mô về thương mại, thúc đẩy xây dựng kết nối, thực hiện đúng thời hạn mục tiêu mới về kim ngạch song phương; (iii) Trao đổi mật thiết, tăng cường hợp tác chấp pháp, an ninh quốc phòng, các bộ ngành liên quan cần duy trì sự trao đổi mật thiết, tăng cường đào tạo cán bộ, trao đổi thông tin, hợp tác về chống và giảm thiểu thảm họa..; chống khủng bố, đánh bại tội phạm xuyên quốc gia, bảo đảm an toàn về tính mạng và tài sản của nhân dân hai nước, duy trì xã hội ổn định; (iv) Kế thừa quá khứ, mở ra tương lai, tuyên truyền về tình hữu nghị truyền thống giữa hai nước, hai bên cần phải thông qua nhiều biện pháp và con đường để mở rộng giao lưu hữu nghị giữa hai nước nhằm tạo bầu không khí tốt đẹp cho phát triển quan hệ hai nước; (v) Mở cửa, bao dung thúc đẩy điều phối hợp tác khu vực phát triển. TQ mong muốn nhân dịp thành lập 20 năm quan hệ đối thoại Trung Quốc - ASEAN và thực hiện hành động kế hoạch 5 năm lần thứ 2 giữa Trung Quốc - ASEAN, tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế, tài chính, xây dựng kết nối, phát triển bền vững, xã hội nhân văn để phát huy vai trò mang tính xây dựng trong việc duy trì ổn định hòa bình Đông Á, thúc đẩy cùng phát triển.

Về vấn đề Biển Đông: Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào khẳng định chủ trương và lập trường nhất quán của Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông. Trung Quốc nhất quán chủ trương vấn đề tranh chấp Biển Đông cần phải thông qua nước đương sự, hai bên thông qua đàm phán trao đổi hòa bình để giải quyết. Trước khi giải quyết tranh chấp, các nước có liên quan có thể gác tranh chấp, tích cực tìm kiếm thảo luận về việc khai thác tại khu vực biển liên quan, điều này là phù hợp với lợi ích chung của các quốc gia có liên quan. Trung Quốc mong muốn cùng các nước ASEAN trong đó có Philippines tích cực thực hiện DOC cùng xây dựng khu vực Biển Đông thành vùng biển “hòa bình, hữu nghị, hợp tác”. Tổng thống Philippines nói Philippines khẳng định sẽ dốc sức duy trì hòa bình, ổn định khu vực, dốc sức thực hiện DOC, cho rằng vấn đề Biển Đông không phải là toàn bộ trong quan hệ Trung Quốc - Philippines, không nên để vấn đề Biển Đông ảnh hưởng đến sự phát triển quan hệ hai nước cũng như ảnh hưởng đến sự hợp tác hữu nghị giữa hai nước trên mọi lĩnh vực, tỏ mong muốn có thể sớm giải quyết vấn đề này tạo phúc cho nhân dân hai nước.

Hai bên ký 9 thỏa thuận hợp tác trên lĩnh vực kinh tế, viện trợ, đầu tư, thể dục, du lịch, thông tin, văn hóa, ký Quy hoạch phát triển 5 năm hợp tác kinh tế thương mại Trung Quốc - Philippines, hai bên cam kết nâng kim ngạch song phương lên 60 tỷ USD trong 5 năm tới (năm 2010 đạt 27,7 tỷ USD).

Ngay sau khi Tổng thống Philippines kết thúc chuyến thăm Trung Quốc (3/9), người đứng đầu các lực lượng vũ trang Philippines tuyên bố hải quân nước này sẽ tiếp tục tăng cường tuần tra trên Biển Đông sau chuyến thăm TQ của Tổng thống Benigno Aquino.

Tướng Eduardo Oban, Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Philippines bày tỏ hy vọng tranh chấp trên biển giữa Philippines với Trung Quốc và các nước khác sẽ hạ nhiệt sau chuyến thăm của Tổng thống Aquino tuy nhiên khẳng định Manila sẽ tiếp tục tăng cường khả năng tuần tra và chiến đấu của lực lượng hải quân, nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Philippines trong tranh chấp lãnh thổ sẽ không thay đổi nhiều. Tướng Oban cho biết Philippines sẽ tiếp nhận tuần duyên hạm lớp Hamilton thứ 2 từ Mỹ vào năm 2012 và lực lượng không quân Philippines cũng sẽ mua 6 máy bay phản lực chiến đấu, đồng thời đào tạo phi công lái loại máy bay này, ngoài ra tăng cường mức độ tuần tra tại khu vực biển có tranh chấp để bảo vệ các hoạt động khai thác dầu khí của Philippines tại Biển Đông. Trước đó, Hải quân Philippines đã tiếp nhận một chiếc tuần duyên hạm lớp Hamilton của Mỹ hồi tháng 8/2011. Giới chức thông báo chiếc tàu sẽ được điều tới khu vực đặc quyền kinh tế của Philippines trên Biển Đông để bảo vệ hoạt động thăm dò, khai thác dầu mỏ và khí đốt./.

Thu Hà (gt)