Theo đánh giá của Lầu Năm Góc, việc thực hiện các kế hoạch luân chuyển binh sĩ và vũ khí, trang thiết bị trên toàn cầu, sau đó tìm kiếm các địa điểm đồn trú và xây dựng hệ thống kho bãi bảo đảm các nguồn cung cấp hậu cần rất phức tạp và tiêu tốn không hề ít tiền. Chẳng hạn, Lầu Năm Góc dự kiến khi triển khai kế hoạch di chuyển khoảng 9.000 lính thủy đánh bộ Mỹ từ Okinawa đến một số địa điểm ở nước khác trong khu vực theo yêu cầu của kế hoạch, Bộ Quốc phòng phải chi khoảng 12 tỷ USD. Hiện nay Lầu Năm Góc đang triển khai kế hoạch di chuyển khoảng 4.800 lính thủy đánh bộ tới Guam, 2.700 đến Hawaii, 2.500 đến Ôxtrâylia và một số lực lượng khác trở về đóng quân tại các căn cứ trong nước Mỹ. Nhưng một báo cáo của Văn phòng Giải trình Chính phủ Mỹ, được công bố ngày 11/6, cảnh báo Lầu Năm Góc không triển khai một kế hoạch quan trọng nào trong kế hoạch tổ chức lại lực lượng hiện có và không thực hiện một chiến lược nào nhằm hỗ trợ phát triển và giám sát các dự án xây dựng của Nhật Bản phù hợp với các sáng kiến tổ chức lại lực lượng. Trong khi lực lượng lính thủy đánh bộ Mỹ đang tiếp tục giải quyết các khó khăn về hậu cần, Lực lượng Hải quân Mỹ cũng bắt đầu giai đoạn soạn thảo kế hoạch di chuyển và hoàn tất việc bố trí 60% tổng số tàu chiến của Mỹ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương vào năm 2020. Kế hoạch này không những sẽ điều động thêm chiếc tàu ngầm thứ 4 đã triển khai ở phía trước đến Guam năm 2015 và 4 tàu chiến hoạt động ven bờ ở Xinhgapo, mà còn tăng thêm các máy bay tuần tra biển và di chuyển các máy bay không người lái Fire Scout UAV và máy bay trinh sát điện tử từ chiến trường Ápganixtan đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ngoài ra, Lực lượng Hải quân Mỹ cũng đang di chuyển nhiều tài sản khác khỏi châu Âu về châu Á. Tại châu Âu, Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục bố trí 4 tàu khu trục ở căn cứ hải quân Rota của Tây Ban Nha để bảo đảm khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo cho các nước đồng minh châu Âu. Trước đây, nhiệm vụ này vẫn được thực hiện bởi 10 tàu khu trục luân phiên từ Mỹ đến Địa Trung Hải, nhưng sắp tới Hải quân sẽ điều động 6 tàu đó đến hoạt động thường trực ở Thái Bình Dương. Tương tự, Lực lượng Không quân Mỹ cũng bắt đầu thực hiện kế hoạch di chuyển các đơn vị không quân từ Ápganixtan đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương gồm các lữ đoàn máy bay ném bom B-1, máy bay trinh sát không người lái MQ-9 Reaper và U-2, máy bay không người lái Global Hawk. 

Lục quân Mỹ sẽ điều động khoảng 91.000 binh sĩ và nhân viên dân sự đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương nhằm tăng cường nhân lực và hỗ trợ 8 toán lữ đoàn chiến đấu, 12 trận địa tên lửa Patriot và các lực lượng khác. Một báo cáo của Lục quân được công bố đầu tháng 7/2013 đề cập đến các ưu tiên trang bị của Lục quân từ năm 2013-2016 thừa nhận, do các cuộc chiến tranh Irắc và Ápganixtan, một số chủng loại vũ khí, trang thiết bị của Lục quân trở nên lạc hậu và khó có thể đáp ứng các yêu cầu tác chiến hiệu quả cao khi Lục quân điều chỉnh lực lượng trong tương lai. Báo cáo khẳng định những thách thức liên quan đến hậu cần trong việc vận chuyển các vũ khí trang thiết bị từ Trung Đông đến Thái Bình Dương, hoặc đưa về Mỹ, là một trong những khó khăn lớn nhất trong việc bảo đảm vũ khí trang bị của Lục quân. Hiện nay, Lục quân và Hải quân Mỹ đang thực hiện một dự án nhằm tiết kiệm tiền bạc quy mô lớn bằng cách bán hoặc loại bỏ hàng nghìn xe thiết giáp chống phục kích và chống mìn (MRAP) cho các nước đối tác hoặc nước sở tại có nhu cầu để giảm bớt việc cất giữ mất nhiều diện tích trong các kho chứa của Bộ Quốc phòng. Theo kế hoạch, Lục quân sẽ loại 13.000 trong tổng số 21.000 xe MRAP hiện có, đưa khoảng 4.000 xe chống mìn vào cất giữ lâu dài trong kho và duy trì 4.000 xe trong các đơn vị thường trực của Lục quân. Tương tự, Lực lượng Lính thủy đánh bộ Mỹ cũng có kế hoạch giữ lại khoảng 1.200 MRAP, đồng thời loại bỏ hoặc bán khoảng 2.680 chiếc khác trong những năm tới. Từ năm 2007 đến nay, Bộ Quốc phòng đã chi khoảng 50 tỷ USD để mua và trang bị các xe MRAP cho Lục quân và Lực lượng Lính thủy đánh bộ Mỹ.

Nỗ lực tái cân bằng quân sự và chính trị quy mô lớn này của Mỹ đang diễn ra khi các yêu cầu của khu vực Trung Đông ngày càng giảm, mặc dù Lầu Năm Góc xác định đây vẫn là một khu vực tác chiến quan trọng của quân đội Mỹ. 

Ngày 25/4, tại một hội nghị bàn về vai trò của các đơn vị Lục quân Mỹ ở khu vực Thái Bình Dương, Phó Đô đốc Robert Thomas, Chánh Văn phòng phụ trách chính sách và kế hoạch chiến lược trực thuộc Bộ Tham mưu Liên quân của Lầu Năm Góc, đã đánh giá một cách trung thực về triển vọng chiến lược của Lục quân. Ông Thomas nói: “Chúng ta đã bị kiệt sức bởi vòng cung mất ổn định từ Marốc đến Pakixtan trong 10 năm qua. Và mặc dù các sĩ quan cao cấp của Lầu Năm Góc đang thảo luận các biện pháp tái cân bằng châu Á-Thái Bình Dương, nhưng tôi không tin trong 5 năm tới chúng ta sẽ bị lôi kéo liên tục vào khu vực Trung Đông”. Ông khẳng định trong vài năm tới, Mỹ sẽ tiếp tục bàn về chiến lược cân bằng ở châu Á, và hiện nay Mỹ đang tiến hành một số công tác chuẩn bị triển khai lực lượng, nhưng sẽ tiếp tục chú trọng đến “vòng cung mất ổn định”. Nhu cầu của Bộ Chỉ huy Trung tâm (CENTCOM) và Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương (PACOM) rõ ràng khác nhau.

Trong lúc CENTCOM tiếp tục đối phó với tình trạng mất ổn định chính trị và xã hội do Mùa Xuân Arập gây nên, tình trạng đổ máu tại Xyri đang thu hút tất cả sự quan tâm của các nước trong khu vực và một chế độ Iran tiếp tục thách thức cộng đồng quốc tế bằng chương trình hạt nhân của họ, thì PACOM đang tập trung mọi nỗ lực để khôi phục các mối quan hệ quân sự-quân sự, đồng thời cung cấp một số tư vấn và giúp đỡ nhân đạo cho các đồng minh châu Á.

Tướng Thomas cũng cảnh báo tình trạng này và khẳng định cuộc cạnh tranh sẽ nổi lên trong các phòng họp của Lầu Năm Góc giữa PACOM và CENTCOM. Ông nói: “Nếu chúng ta nghĩ rằng điều này sẽ không có hại và không phải một môi trường cạnh tranh lực lượng giữa hai bộ chỉ huy có khả năng và nhiều ảnh hưởng nhất, chúng ta sẽ sai lầm”. 

Trung tướng Robert Brown, Tổng chỉ huy Quân đoàn I của Lục quân Mỹ được phân công đảm nhiệm khu vực châu Á-Thái Bình Dương, cho biết PACOM được giao 3 lữ đoàn Stryker, trong đó 2 lữ đoàn bố trí tại căn cứ chung Lewis-McChord ở bang Washington. Nhấn mạnh sự thay đổi, ông Brown khẳng định chỉ 3 tháng sau khi trở về căn cứ từ Ápganixtan, lữ đoàn tác chiến Lữ Stryker thứ 3 thuộc Sư đoàn Bộ binh số 2 đã đến Philíppin thực hiện nhiệm vụ huấn luyện các lực lượng Philíppin chuẩn bị cho cuộc Diễn tập chung Balikatan tháng 4/2013. Mặc dù Tướng Brown cho biết Lục quân đang hợp tác với các đồng minh trong khu vực về các khả năng rà phá bom mìn bên đường và chia sẻ thông tin tình báo, nhưng ông nhận thấy nhiệm vụ có khả năng nhất của lực lượng Lục quân Mỹ “là hỗ trợ nhân đạo và đối phó thiên tai, đó là điều rất có thể chúng ta sẽ phải hành động”. Mặc dù nhiệm vụ nhân đạo ở khu vực Thái Bình Dương là một nhiệm vụ truyền thống của Hải quân từ trước đến nay, Tướng Brown khẳng định Quân đoàn I cũng có khả năng thực hiện một số nhiệm vụ nặng nề khác. Cơ quan tham mưu của Tướng Brown đã và đang thảo luận kế hoạch thành lập lực lượng đặc nhiệm chung với các cơ quan tham mưu của quân đội các nước trong khu vực, trong đó tập trung phát triển khả năng tác chiến của các đối tác cũng như hỗ trợ và chia sẻ các thông tin tình báo. Những động thái này phù hợp với các tuyên bố gần đây của Thiếu tướng Rick Burr của Lục quân Ôxtrâylia. Tướng Burr cũng rất chú trọng nhiệm vụ nhân đạo và mong muốn đóng vai trò lớn hơn nữa trong việc giúp đỡ cứu trợ thiên tai ở Thái Bình Dương. Mặc dù các lực lượng Mỹ rất có khả năng trong việc đối phó với mọi tình huống xảy ra ở bất cứ thời điểm nào, đặc biệt các thảm họa thiên tai ... nhưng rõ ràng sẵn sàng đối phó với các cuộc khủng hoảng có thể xảy ra trong thời gian ngắn là vấn đề cấp bách nhất của lực lượng Mỹ ở thời điểm hiện nay. Từ thực tế đó, các nhà hoạch định kế hoạch của Lầu Năm Góc đang tìm kiếm các biện pháp thích hợp để nhanh chóng triển khai kế hoạch di chuyển tất cả các tài sản trên toàn cầu nhưng vẫn phải tiếp tục tuân thủ các chương trình cắt giảm ngân sách tự động theo kế hoạch thu tạm thời bắt đầu được triển khai của Bộ Quốc phòng./.

Mạng “Tin tức Bộ Quốc phòng” Mỹ.

Thuỳ Anh (gt)