29/09/2010
Ngày 15/9, tại cuộc hội thảo về quan hệ Mỹ - Việt tổ chức tại thủ đô Oasinhtơn, giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng thuộc khoa Chính trị học của Đại học George Mason đã có bài phát biểu về quan hệ Mỹ - Việt. Dưới đây là phần trích dịch nói về các nhân tố ảnh hưởng đến quan hệ Mỹ - Việt trong tương lai.
Nhìn về phía trước, tương lai của quan hệ Mỹ - Việt phụ thuộc vào một số nhân số: nhân tố Trung Quốc, tầm quan trọng chiến lược của Việt Nam trong cách nhìn nhận của Mỹ, khả năng và ý đồ của Mỹ trong cách nhìn nhận của Việt Nam, nhân tố giá trị, và quan hệ giữa Việt Nam với người Mỹ gốc Việt.
Nhân tố Trung Quốc
Vì những lý do chiến lược, Trung Quốc không muốn chứng kiến một quan hệ liên minh gần gũi giữa Việt
Nếu sự cần thiết phải chú ý đến mối quan hệ nhạy cảm với Trung Quốc có thể trở thành vật cản hoặc làm chậm lại tiến trình xây dựng lại quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực quốc phòng/an ninh, thì những đòi hỏi quá đáng và thái độ hiếu chiến của Trung Quốc ở Biển Đông trong vài năm gần đây đã dẫn đến sự hội tụ các lợi ích an ninh giữa Việt Nam và Mỹ. Cả hai nước đều lo ngại về chương trình hiện đại hóa quân sự của Trung Quốc làm tăng khả năng áp đặt ý chí của Trung Quốc trong các tranh chấp ở Biển Đông.
Các xung đột về lãnh thổ cả trên biển lẫn trên đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc đã diễn ra nhiều năm nay, nhưng đường lưỡi bò do Trung Quốc vẽ ra để tuyên bố chủ quyền với 80% diện tích của Biển Đông đã chồng lên cả vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Bên cạnh đó, lệnh cấm đánh bắt cá đơn phương của Trung Quốc tại các vùng biển tranh chấp và việc nước này bắt giữ, ngược đãi ngư dân Việt
Đối với Mỹ, những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc là quá đáng và không tuân theo luật quốc tế. Mỹ "không chia sẻ và không thể hiểu cách diễn giải của Trung Quốc về luật biển". Mỹ phản đối việc Trung Quốc đe dọa các công ty Mỹ hoạt động trên vùng biển này. Nếu Trung Quốc có khả năng thực thi các tuyên bố chủ quyền của mình, Biển Đông sẽ trở thành ao nhà của Trung Quốc, ngăn cản tự do hàng hải. Những tuyên bố chủ quyền này là không thể chấp nhận đối với một cường quốc biển toàn cầu như Mỹ.
Thái độ của Trung Quốc, vì thế, đã dẫn đến một sự hội tụ những lợi ích chiến lược giữa Mỹ và Việt Nam và sự cải thiện trong hợp tác quân sự giữa hai nước. Những gì diễn ra tiếp theo sẽ tùy thuộc vào việc mỗi nước đánh giá như thế nào về khả năng và ý định của nước kia.
Việt Nam nhìn từ góc độ chiến lược của Mỹ
Sau Chiến tranh Việt Nam, và đặc biệt sau khi Việt Nam đưa quân vào Campuchia, Mỹ coi Việt Nam là một công cụ cho chủ nghĩa bành trướng của Liên Xô ở Đông Nam Á. Mỹ đứng cùng phía với Trung Quốc và ASEAN chống lại Việt
Trong tam giác Mỹ - Việt - Trung, Mỹ cảm thấy yên tâm hơn rất nhiều với Việt
Những thù địch trong quá khứ xuất phát từ hai cuộc chiến tranh - Chiến tranh Việt Nam và Chiến tranh Campuchia - và nhận thức của Việt Nam về những nguyên nhân sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản ở châu Âu đã khiến các nhà lãnh đạo của Việt Nam nghi ngờ rằng Mỹ muốn lật đổ các chế độ cộng sản còn lại, trong đó có Việt
Chính phủ Việt
Khi Việt Nam tiến gần hơn với Mỹ, Việt Nam cũng phải lo ngại về khả năng sẽ trở thành con tốt thí trên bàn cờ chính trị của các nước lớn, giống như trường hợp của Bắc Việt Nam năm 1954 và Nam Việt Nam năm 1973. Khi nào sự thiếu tin tưởng và thiếu chắc chắn này về cam kết của Mỹ vẫn còn, quan hệ Mỹ - Việt sẽ không đạt được đến mức độ như quan hệ giữa Mỹ với nhiều đối tác châu Á khác.
Nhân tố giá trị
Giữa các quốc gia có chế độ chính trị khác nhau hoặc đối lập nhau vẫn có thể có sự hợp tác cùng có lợi, thậm chí là liên minh tạm thời, nhưng để có một mối quan hệ hợp tác ổn định, lâu dài là điều không thể. Vì sự khác nhau giữa các hệ thống giá trị giữa Mỹ và Việt
Vấn đề nhân quyền chiếm một vị trí quan trọng trong quan hệ Mỹ - Việt vì nhiều lý do. Thứ nhất, nó là niềm tin cốt lõi của người Mỹ. Thứ hai, tầm quan trọng về kinh tế và chiến lược của Việt Nam đối với Mỹ chưa đến mức có thể lấn át những quan tâm về nhân quyền. Thượng nghị sĩ McCain, một cựu chiến binh Việt
Sự cải thiện hơn nữa trong quan hệ Mỹ - Việt phụ thuộc vào vấn đề nhân quyền được giải quyết như thế nào từ cả hai phía, và quan trọng hơn là sáng kiến của chính Việt
Quan hệ giữa Việt Nam với người Mỹ gốc Việt
Người Mỹ gốc Việt có thể có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đối với quan hệ Mỹ - Việt. Tuy nhiên, nó phụ thuộc hoàn toàn vào mối quan hệ giữa cộng đồng người Việt tại Mỹ với Chính phủ Việt
Việt
Sự nổi lên của một thế hệ mới người Việt, cả ở trong nước lẫn nước ngoài, không mang theo những hệ quả của chiến tranh, sự kết nối và giao lưu giữa người Mỹ gốc Việt và người Việt Nam ở trong nước, cũng như những người đang học tập tại Mỹ (trong đó có các quan chức chính phủ) sẽ mang lại sự hiểu biết lẫn nhau tốt hơn, thu hẹp khoảng cách về nhận thức giữa họ, và thúc đẩy sự hợp tác giữa Mỹ với Việt
Trong những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam đã có những nỗ lực để vươn tới người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt là ở Mỹ, thông qua chính sách "hòa hợp dân tộc". Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị ban hành ngày 26/3/2004 coi người Việt Nam ở nước ngoài là "bộ phận không tách rời và là một nguồn lực của cộng đồng dân tộc Việt Nam, là nhân tố quan trọng góp phần tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị giữa nước ta với các nước”. Đã có những bước đi được thực hiện để người Việt
Trên thực tế, mỗi gia đình ở Nam Việt
Trong 5 năm qua đã xuất hiện những lời kêu gọi, chủ yếu từ các cựu quan chức trong chính phủ, rằng phải hiểu và tôn trọng những người bại trận.
Năm 2005, cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã kêu gọi phải có "thái độ mới", nhắc nhở mọi người rằng những vết thương của chiến tranh là "của toàn dân tộc", "lịch sử đã khiến nhiều gia đình ở miền Nam có người thân yêu ở cả hai phía của cuộc xung đột," và cho rằng đất nước nên "thắp một nén nhang" để cầu nguyện cho linh hồn của tất cả những người lính - Bắc và Nam - vì họ đều là "con của Mẹ Việt Nam".
Năm năm sau, 2010, một vị tướng của miền Bắc, Tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, cựu đại sứ Việt Nam tại Trung Quốc, ủy viên Ban chấp hành trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, trong một cuộc phỏng vấn với báo Người Việt (30/8/2010) tuyên bố rằng "Máu của những chiến sĩ này [những người lính Nam Việt Nam trong trận chiến hải quân chống lại Trung Quốc ở Hoàng Sa năm 1974] đổ ra là đổ cho tổ quốc, phải tuyên dương, phải xem họ ngang với tất cả liệt sĩ của Quân đội Nhân dân Việt
Chính phủ Việt
Hòa hợp dân tộc giữa những người Việt
(còn tiếp)
Theo TTXVN
Trung Quốc cũng có lợi thế hơn Mỹ trong lĩnh vực phát triển thị trường số ASEAN. Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã có nhiều nỗ lực thúc đẩy hợp tác kinh tế số, có thể giúp Trung Quốc và ASEAN cùng xây dựng các tiêu chuẩn thương mại số, đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung Quốc - ASEAN...
Bộ Tứ có thể tổ chức nhiều hội nghị thượng đỉnh nhưng khó đem lại kết quả thực chất nếu thiếu tầm nhìn chiến lược rõ ràng và chương trình nghị sự phù hợp.
Trung Quốc không muốn đưa khu vực biên giới với Ấn Độ trở về trạng thái trước xung đột, ngăn cản Ấn Độ vươn lên trên trường quốc tế, coi Ấn Độ là đối tượng dễ bị cưỡng ép. Mặt khác, dù chính phủ Ấn Độ vẫn thận trọng tiếp cận vấn đề Eo biển Đài Loan tại các diễn đàn quốc tế, nhưng mối quan hệ hai bên...
Truyền thông Trung Quốc gần đây đăng bài viết tựa đề “Chiến lược mơ hồ hay chiến lược rõ ràng: Thế tiến thoái lưỡng nan của Mỹ về vấn đề Đài Loan” của tác giả Chen Feng, biên tập viên báo Người Quan sát. Bài báo kết luận, chính sách mơ hồ về vấn đề Đài Loan không phải do Mỹ chủ động lựa chọn, mà là sự...
Khi cạnh tranh Mỹ - Trung trở nên căng thằng, có thể sẽ xảy ra những cuộc chiến ủy nhiệm ở những mức độ khác nhau trên khắp châu Á.
Ngày 14/5/2021, Đại học Thanh Hoa Trung Quốc phối hợp cùng Đại học Bắc Kinh và Đại học Nhân dân tổ chức tọa đàm với chủ đề “Trật tự quốc tế thời kỳ hậu Covid”. Tại tọa đàm, Giám đốc Cơ sở trao đổi nhân văn Trung - Mỹ, Học viện Quan hệ quốc tế, Đại học Bắc Kinh Giả Khánh Quốc đã có bài phát biểu về 3...