Biển Đông sẽ là cái “bẫy” trên con đường phát triển hòa bình của Trung Quốc nếu như nước này sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp. Đây có thể coi là một phép thử cho sự phát triển hòa bình của nước này.
Khai mạc hội nghị ASEAN-Trung Quốc về COC; Trung Quốc xây dựng trung tâm nghiên cứu hải sản, tiến hành diễn tập ở Biển Đông; TTXVN bác bỏ thông tin tàu hải giám Trung Quốc chặn đuổi tàu công vụ Việt Nam; Philippines gửi công hàm phản đối Trung Quốc thành lập ‘thành phố Tam Sa’ và cùng Mỹ tập trận chung trên biển; Nhật Bản-Philippines tăng cường hợp tác hải quân.
Sự phát triển mạnh mẽ về hải quân, đặc biệt là tên lửa Đông Phong 21D mà phía Mỹ cho rằng nó có khả năng thay đổi cả luật chơi trên biển vốn do Mỹ chi phối. Liệu Trung Quốc sẽ trở thành một thế lực biển đáng gờm có khả năng thách thức trực diện với Mỹ?
Hai cường quốc Mỹ, Trung đang tiến hành cuộc chiến không khoan nhượng nhằm tranh giành ảnh hưởng chính trị và quyền kiểm soát trên các tuyến đường biển, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú.
So với các lựa chọn như đi đơn độc một mình hay đối đầu với Mỹ thì việc lôi kéo ASEAN như đối tác đối thoại chính tại biển Đông có thể là sự lựa chọn với chi phí thấp nhất của TQ để đạt được thỏa ước chính trị hợp lý.
Theo Trịnh Vũ, nghiên cứu viên Phòng nghiên cứu Nga - Âu - Á, Viện KHXH/TQ, Trung – Nga không cần hợp tác quân sự, thay vào đó là thiết lập quan hệ hợp tác chiến lược trong trạng thái phi đồng minh. Tác giả đã đưa ra 6 lý do giải thích cho điều này.
Nguy cơ xung đột tại Biển Đông là có thật. Tranh chấp Trung-Phi về cá gần đây tạo nên “mô hình bãi cạn Scarborough”. Trung Quốc sẽ thừa cơ tiếp tục khẳng định chủ quyền tại các khu vực khác bằng việc triển khai lực lượng tàu ngư chính, hải giám.
Trong cuộc phỏng vấn với tờ The Nation tại Băngcốc xung quanh mối quan hệ Trung Quốc – ASEAN, bà Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Phó Oánh cho rằng, trong vấn đề Biển Đông, Công ước LHQ về luật biển không thể được áp dụng theo những điều trong quá khứ và ASEAN nên giữ cái đầu lạnh về vấn đề Biển Đông.
Theo Phó Ứng Xuyên, Trung tướng quân đội giải ngũ - Giám đốc điều hành Học hội chiến lược Trung Hoa, trong tình hình chiến lược cặp quan hệ Mỹ - Trung đang thay đổi, Đài Loan cần phải nhìn thẳng vào vấn đề và đưa ra lựa chọn chiến lược của Đài Loan trong tương lai.
ASEAN hoàn tất tài liệu để đàm phán COC với Trung Quốc; Trung Quốc mời thầu 9 lô dầu khí ở Biển Đông, thiết lập bộ tư lệnh quân sự tại “Tam Sa; Việt Nam phản đối và hạ thủy chân đế giàn khoan Hải Thạch dự án Biển Đông 1; Hội nghị An ninh Biển Đông tại Mỹ; Tàu ngầm hạt nhân của Mỹ thăm cảng Philippines.