Xung đột và toan tính đối với các nguồn năng lượng quý giá đã trở thành những đặc điểm của bức tranh quốc tế. Các cuộc chiến tranh lớn xung quanh dầu lửa đã diễn ra ở mọi thập kỷ. Một vài đợt bùng phát của năm 2012 sẽ chỉ là một phần bình thường của bức tranh chung.
Những căng thẳng trên biển gần đây một phần là do sự tranh chấp các khu vực đánh bắt cá. Điều này đang đặt ra những thách thức cũng như cơ hội hợp tác giữa các bên, góp phần bảo đảm an ninh hàng hải, duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
Theo đánh giá của các chuyên gia an ninh, Nhật Bản, bao gồm cả Okinawa, có tầm quan trọng chiến lược đối với Mỹ, đặc biệt là trong bối cảnh tiềm lực quân sự và ngân sách quốc phòng ngày một phình to của Trung Quốc đang gây quan ngại cho Oasinhtơn.
Bế tắc hiện này giữa Trung Quốc và Philippin trong tranh chấp Scarborough liệu có bùng lên một cuộc chiến? Và nếu như vậy liệu điều này có đưa đến cơ hội hay lại biến thành những thách thức nghiêm trọng dẫn đến sự cô lập và suy thoái?
Để giúp các quốc gia cân bằng với Trung Quốc hơn trong tranh chấp Biển Đông, Nhật Bản sử dụng vốn vay ODA nhằm đẩy mạnh hỗ trợ các trang thiết bị về an ninh hàng hải nhằm tăng cường năng lực chấp pháp, bảo đảm an ninh hàng hải tại Biển Đông.
Trong vụ đối đầu Scarborough giữ Trung Quốc và Philippines, nếu như chính quyền Obama không ủng hộ các nước đồng minh trong vấn đề Biến Đông, các nước này sẽ không còn lòng tin ở Mỹ, vai trò trung tâm của Mỹ trên thế giới cũng không thể bù đắp cho sự mất mát này.
Tranh cãi gần đây giữa Philippin và Trung Quốc về Scarborough là tranh chấp về chủ quyền lãnh thổ, nhưng nó liên quan đến việc diễn giải và áp dụng Công ước Luật biển. Hai quốc gia này liệu có thể vượt qua bế tắc và đàm phán về một thỏa thuận hợp tác chung nghề cá?
Đối thoại Shangri-La lần thứ 11 tại Singapore; Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN tại Campuchia; Trung Quốc xây căn cứ không quân ở Phúc Kiến; Việt -Trung trao đổi về hợp tác trên biển; Mỹ công bố chi tiết chiến lược quân sự tại châu Á và cùng Indonesia tập trận chung.
Nếu như Trung Quốc có thể hoạt động tại sân sau của Ấn Độ và có thể mở rộng ảnh hưởng của mình một cách có hệ thống, thì chẳng có lý do gì mà Ấn Độ lại cảm thấy thiếu tự tin về hoạt động của mình tại những khu vực mà Trung Quốc xem như là khu vực ảnh hưởng của nước này.
“Thời báo hoàn cầu” gần đây có bài tổng hợp ý kiến đánh giá của các chuyên gia, cảnh báo về những sai lầm chiến lược mà Trung Quốc trỗi dậy cần phải nghiêm ngặt phòng tránh và những việc cần làm, trong đó có sai lầm tai hại là dựa vào vũ lực để giải quyết tranh chấp.