Ngày 20/1/2022, Hạm đội 7 hải quân Mỹ thông báo tàu khu trục USS Benfold đã tiến hành 2 hoạt động tự do hàng hải (FONOP) gần quần đảo Hoàng Sa (20/1) và Trường Sa (18/1). Nhìn tổng thể các động thái của Mỹ tại Biển Đông trong thời gian gần đây, hoạt động này có ba điểm đáng chú ý.
Ngày 14/12/2021, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã có bài phát biểu về cam kết của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tại Jakarta, Indonesia, trong khuôn khổ chuyến thăm Đông Nam Á đầu tiên. So với các phát biểu trước đó của các quan chức Mỹ về khu vực, phát biểu lần này có một số điểm đáng chú ý.
Ngày 16/9/2021, Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố báo cáo chung “Chiến lược hợp tác của Liên minh châu Âu (EU) tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương” So với bản Kết luận về Chiến lược Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Hội đồng châu Âu hồi tháng 4/2021, văn bản mới vẫn thể hiện cách tiếp cận nhất quán của EU với khu vực nhưng có phương hướng triển khai cụ thể hơn.
Theo các học giả khu vực, có bốn thách thức với Đông Nam Á về an ninh biển: (i) Trung Quốc là nhân tố gây bất ổn chính tại Biển Đông; (ii) Đông Nam Á còn nhiều hạn chế trong năng lực biển; (iii) Đông Nam Á không có chung nhận thức về vấn đề Biển Đông; và (iv) các nước Đông Nam Á chịu sức ép từ cạnh tranh nước lớn.
Ngày 14/7/2021, Mỹ và Úc khởi động tập trận Talisman Sabre 2021, kéo dài đến hết tháng 7. Được tổ chức thường kỳ 2 năm/lần, Talisman Sabre được đánh giá là tập trận lớn nhất và quan trọng nhất của Úc, bao gồm toàn diện các hoạt động trên đất liền, trên biển, trên không, không gian mạng và cả trong không gian vũ trụ.
