Theo các học giả khu vực, có bốn thách thức với Đông Nam Á về an ninh biển: (i) Trung Quốc là nhân tố gây bất ổn chính tại Biển Đông; (ii) Đông Nam Á còn nhiều hạn chế trong năng lực biển; (iii) Đông Nam Á không có chung nhận thức về vấn đề Biển Đông; và (iv) các nước Đông Nam Á chịu sức ép từ cạnh tranh nước lớn.
Ngày 14/7/2021, Mỹ và Úc khởi động tập trận Talisman Sabre 2021, kéo dài đến hết tháng 7. Được tổ chức thường kỳ 2 năm/lần, Talisman Sabre được đánh giá là tập trận lớn nhất và quan trọng nhất của Úc, bao gồm toàn diện các hoạt động trên đất liền, trên biển, trên không, không gian mạng và cả trong không gian vũ trụ.
Nhân dịp kỉ niệm 50 năm chuyến đi “bí mật” tới Trung Quốc của Kissinger, tờ Nikkei Asia đăng bài phỏng vấn cựu Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á Daniel Russel (hiện là Chủ tịch Viện nghiên cứu Asia Society). Các chia sẻ của cựu Trợ lý cho thấy nhiều thay đổi trong cách tiếp cận mối quan hệ Mỹ - Trung của Mỹ.
Ngày 12/7/2021, Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ tuyên bố tàu khu trục USS Benfold đã thực hiện hoạt động tuần tra vì tự do hàng hải (FONOP) trong cùng ngày tại quần đảo Hoàng Sa, Biển Đông. Xét về tuyên bố đi kèm, thời điểm và công cụ thực hiện, FONOP Biển Đông lần này của Mỹ có một số nét đáng chú ý.
5 năm sau khi Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết lịch sử về Biển Đông nghiêng về phía Philippines, Mỹ và một số quôc gia đã ra tuyên bố ủng hộ Phán quyết. Những tuyên bố này có những điểm chung, điểm riêng và cả những khác biệt so với tuyên bố của chính những nước này 5 năm trước. Điều này thể hiện những bước chuyển chính sách rõ rệt trong vấn đề Biển Đông.