Roderik Ptak, CÁC ĐẢO Ở BIỂN ĐÔNG THEO CÁC TÀI LIỆU CỦA TRUNG QUỐC (từ đời Tống đến đời Minh)-Phần cuối

Các tài liệu viết của Trung Quốc thời nhà Minh

Các tác phẩm đầu thời nhà Minh viết rất ít về quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Mã Hoan và Phí Tín hoàn toàn không đề cập đến chúng mặc dù cả hai ông đều đi thuyền theo hạm đội của Trịnh Hòa tới Ấn Độ Dương và do đó đã từng biết đến tất cả các điểm dừng chân và các điểm mốc dọc tuyến đường phía Tây. Có thể họ coi các đảo này là không quan trọng và do vậy đã không để ý đến việc nói về chúng. Chỉ có một đoạn ngắn ngủi trong một bài thơ của Mã Hoan (có lẽ viết vào năm 1416) có thể được người ta gắn với chúng. Trong lời của những chiếc cối xay: "Những con sóng đáng yêu cuộn giữa biển khơi trào đến vỗ bờ; một dải núi, những chỏm xanh trôi nổi, mờ dần và văng vẳng một cách bí hiểm" Một số học giả cho rằng từ "những chỏm xanh trôi nổi" (Thanh Loa) có lẽ thể hiện cái tên cổ "Cửu Nhũ Loa Châu" (Jiu Ru Luo Zhou) được ghi lại trong cuốn Vũ Kinh Tổng Yếu và thường được đánh đồng với các đảo san hô ở Biển Đông, nhưng sự giống nhau giữa các từ ngữ này có thể cũng chỉ là sự tình cờ[13].

Một tác phẩm tiếp theo được viết xong hồi đầu thế kỷ 16: cuốn "Tây dương triều cống Điển lục" (Xiyang Chaogong Dianlu) (lời tựa ghi năm 1520). Sách nêu một số địa điểm dọc tuyến đường đi từ Phúc Kiến đến bờ biển Champa, nhưng không có địa điểm nào trong số này có thể được đồng nhất một cách chắc chắn với quần đảo Hoàng Sa hay quần đảo Đông Sa. Tuy nhiên đoạn mô tả về tuyến đường trong sách này lại có tầm quan trọng vì nó được sưu tập từ một cuốn chuyên luận về hàng hải hiện dã bị thất lạc[14]. Cũng vào khoảng thời đó, từ Trường Sa và từ Thạch Đường được nêu ra trong cuốn Chính Đức Quỳnh Đài Chí (Zhengde Qiongtai Zhi, 1521). Các đoạn trích có liên quan lại được dẫn lại từ các tác phẩm ra đời trước đó và gợi lại những tuyến đường tương tự trong cuốn Dư Địa Kỷ Thắng cùng những tác phẩm khác. Chúng không bổ sung gì mới cho những điều người ta vốn đã biết[15].

Các đoạn trích khác có niên đại từ thế kỷ 16 của tài liệu Trung Quốc có thể tìm thấy trong các tác phẩm sau đây: ‘Hải Ngũ” (Haiyu) của Hoàng Trung (1536), cuốn “Hải Tra Dư Lộ” của Cô Giới (Gu Jie, 1540), cuốn Quảng Đông thông chí của Hoàng Tá (Huang Zuo, 1560) và nhiều bản đồ mà tôi sẽ nói đến chúng sau đây. Hoàng Trung đưa thêm từ “vạn lý” vào trước cả hai từ Trường Sa và Thạch Đường. Ngoài ra, ông còn nói rằng Vạn lý Trường Sa nằm về phía Đông Nam của Vạn lý Thạch Đường. Do đó, một số học giả Trung Quốc đã đồng nhất Vạn lý Trường Sa với quần đảo Trường Sa nằm ngoài khơi bờ biển Sarawak. Sẽ thực tế hơn khi chúng ta giả định rằng Hoàng Trung không thật sự hiểu rõ những gì mà ông ta đã đề cập đến khi nói về những vùng đất xa xôi đó. Có lẽ ông chỉ nói về chúng bởi vì ông muốn tìm cách thu hút sự chú ý của người đọc. Để làm được việc đó, ông đã gắn chúng với ma quỷ và với tất cả các loại hiện tượng kỳ dị, chẳng hạn như Lưu Sa Hà (sông Lưu Sa: sông cát trôi) và Nhược Thủy (nước yếu) là hai địa danh truyền thuyết trong tiểu thuyết Tây Du Ký và hàng tá tiểu thuyết khác[16]. Cô Giới (Gu Jie) và Hoàng Tá cũng theo khuynh hướng mới đó, ít nhiều lặp lại những ý tưởng của Hoàng Trung[17].

Ta có thể tìm thấy các đoạn trích khác về các đảo trong Biển Đông trong các tác phẩm viết giữa và cuối thời nhà Minh. Hầu hết các tác phẩm này đều viết dựa vào các tài liệu viết trước và hiếm có bổ sung thêm gì mới cho những dữ liệu đã đưa ra trên đây. Thậm chí trong một số trường hợp chúng còn rất sai lạc. Ví dụ như trong cuốn Tây An Biên Lục của Luo Yuejiong (1597). Theo tài liệu này, Vạn Lý Thạch Đường nằm gần “nước Liuqiu”. Hơn nữa, “chỉ một phần mười số tàu thuyền bị gió Đông cuốn vào đó (các đảo đá) là còn sống sót”[18]. Ta có thể đưa ra hai lời bình luận: thứ nhất, vào cuối thế kỷ 16, từ Liuqiu là tên chỉ quần đảo Điếu Ngư nằm không xa đảo Đài Loan; thứ hai, ‘gió Đông’ đúng hơn cần phải thay bằng “gió Tây” hoặc “gió Bắc”.

Như đã nói, với chúng tôi hầu hết các đoạn trích trong các tác phẩm địa lý và dân tộc học cuối thời Minh đều ít đáng để quan tâm; vì vậy, tôi sẽ tiếp tục bằng việc xem xét các bản đồ và các chuyên khảo khác về hàng hải.

Các bản đồ và các tài liệu hàng hải của Trung Quốc

Có một số bản đồ giao thời Nguyên - Minh đáng để chú ý ở đây. Một tác phẩm quan trọng là một bản đồ thế giới của Triều Tiên có tên là Hunyi Jiangli Lidao guodu Zhitu (Hon-il Kangni Yoktae Kukto chi to) được soạn từ năm 1402. Nó dựa vào truyền thống của các nguồn tài liệu viết trước đó của Trung Quốc từ thế kỷ 14 hiện nay đã bị thất lạc. Bản đồ năm 1402, được lưu giữ lại qua một bản sao khoảng năm 1500, đầu tiên đã được một học giả Nhật - ông Ogawa Tajuji Needham kiểm nghiệm, trích dẫn Ogama, nói rằng bản đồ này liệt kê 100 địa điểm ở Châu Âu và Arores (những cái đối với độc giả Nhật đương thời có lẽ không là cái gì hơn ngoài một lời chú thích kỳ lạ). Kém đẹp mắt hơn, phần vẽ Châu Á đã thể hiện Trường Sa và Thạch Đường bằng những chấm đen ở đâu đó ngoài khơi bờ biển phía Nam Trung Quốc. Tuy nhiên cách thể hiện hai địa danh này trong bản đồ làm người ta rất  khó đồng nhất chúng với những nhóm đảo cụ thể nào. Người ta tự hỏi tại sao một khu vực tương đối gần gũi như Biển Đông lại chỉ được thể hiện một cách nghèo nàn như vậy trong khi trái lại, những địa điểm xa xôi như trong vùng Tây Á lại được vẽ chính xác hơn rất nhiều. Một lần nữa câu trả lời đơn giản chỉ là chẳng có ai thật sự quan tâm đến các đảo đang nói. Tuy nhiên các học giả Trung Quốc đã đồng nhất chúng với cả hai, ba hay thậm chí cả bốn nhóm đảo: quần đảo Trường Sa, quần đảo Hoàng Sa, bãi ngầm Macclesfield, và nhóm đảo Đông Sa[19].

Một tài liệu khác được xem xét đến ở đây là "Quảng Dư Đồ" (1555). Tập bản đồ này cũng được vẽ dựa vào các nguồn tài liệu trước đó, nghĩa là dựa vào các tác phẩm bản đồ của nhà địa lý nổi tiếng thời Nguyên, Chu Tư Bản (1273-1337). Các bản đồ của Chu Tư Bản hiện nay cũng đã thất lạc nhưng một bản đồ trong tập Quảng Dư Đồ - bản ông đã vẽ nhóm Trường Sa và Thạch Đường - đã cho ta ấn tượng về kiểu địa lý có thể giống với vào cuối thời Nguyên[20]. Các tác phẩm giữa và cuối thời Minh thường sử dụng những thông tin được sưu tầm lại từ Quảng Dư Đồ. Chúng thường có những bản đồ giống nhau hoặc tương tự về Biển Đông, Đông Nam Á, các đảo san hô và các địa điểm khác trong đó. Một ví dụ là trong cuốn "Đồ Thư Biên" của Chương Hoàng (biên soạn khoảng 1562-1577). Một ví dụ khác là trong cuốn Vũ Bị Chí của Mao Nguyên Nghi (1621)[21].

Cuốn Vũ Bị Chí cũng có nhiều loại bản đồ khác nhau thường được các nhà sử học gọi là “bản đồ Mao Kun”. Bản đồ này, hay đúng hơn là bản đồ hàng hải này, còn được biết đến với cái tên “Trịnh Hòa Hàng hải đồ”, miêu tả những tuyến đường biển mà đoàn thuyền của Trịnh Hòa đã đi theo hồi đầu thế kỷ 15. Rất có thể là chúng được vẽ vào thời kỳ đó. Các đảo san hô trong Biển Đông xuất hiện trong mảnh bản đồ về bờ biển tỉnh Quảng Đông. Ba cái tên/từ xuất hiện trên bản đồ này: Thất Tinh, Thạch Đường, Vạn Thắng Thạch Đường Tu, và Thạch Đường. Tên đầu tiên được gắn với một dải chấm chấm nhỏ thể hiện các đảo đá, bãi ngầm chìm dưới mặt nước. Khu vực này có thể được đồng nhất với bãi ngầm Maccalesfield và quần đảo Đông Sa. Như vậy hai tên còn lại sẽ thay thế cho quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Cả hai đều được vẽ là các quần đảo nhưng chỉ có một tên là có từ Tu (xu) nghĩa là “đảo nhỏ”. Có lẽ ở đây muốn chỉ ra rằng nhóm sau rộng hơn và “giống đảo” hơn nhóm trước. Tuy nhiên, cũng có thể có nhiều cách giải thích khác. Trong lần tái bản mới đây của bản đồ Mao Kun, Thất Tinh Thạch Đường được đồng nhất với nhóm đảo Đông Sa (Pratas), Vạn Thắng Thạch Đường Tu được đồng nhất với bãi ngầm Macclesfield và Thạch Đường được đồng nhất với quần đảo Hoàng Sa (mặc dù tại một trang khác của chính tác phẩm người ta có thể tìm thấy những cách giải thích khác)[22].

Người ta có thể tìm thấy trong các cuốn nhật ký hàng hải một số đoạn trích được sưu tập trong những đoạn dẫn giải về hàng hải. Khi chúng tôi nghiên cứu đến các tài liệu giai đoạn cuối thế kỷ 16 đầu thế kỷ 17, nhiều bằng chứng loại này xuất hiện nhiều hơn trong các chuyên luận về hàng hải khác nhau. Chúng có thể gắn với giai đoạn các nhà hàng hải ở Quảng Châu và Phúc Kiến cầm trịch các hoạt động thương mại của tư nhân Trung Quốc[23]. Không phải tất cả các cuốn nhật ký hàng hải thời này đều đề cập trực tiếp đến quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, nhưng phần lớn trong số chúng đều có những đoạn mô tả chi tiết tuyến đường từ Quảng Đông qua đảo Hải Nam tới bờ biển Việt Nam[24]. Ở đây chúng tôi sẽ chỉ dẫn ra 2, 3 ví dụ điển hình. Cuốn Đông Tây Dương Khảo của Trương Nhiếp (1617/18) có một mục viết về Thất Châu Dương với một đoạn đề cập tới Vạn Lý Thạch Đường[25]. Trong một đoạn thứ hai, tìm thấy ở một cuốn sách khuyết danh “Thuận Phong Tương Tống", một tác phẩm không rõ nguồn gốc và thời gian sáng tác, người ta nói là Vạn lý Thạch Đường có lẽ nằm về phía Đông của Ngoại La Sơn, nghĩa là Cù Lao Ré (Pulau Cantao) thuộc bờ biển Việt Nam. Ngoài ra, theo cuốn “Thuận Phong Tương Tống” “trong [Vạn Lý Thạch Đường] có (nhiều) đảo đá nhỏ” (Hồng Thạch Tu) không cao; nếu ta có thể nhìn thấy toàn bộ thân tàu, [thì nước] sâu, nếu bạn nhìn thấy đá [khu vực đó] phải tránh xa”. Trong trường hợp này, Vạn lý Thạch Đường là từ chỉ quần đảo Hoàng Sa, Hồng Thạch Tu có thể là tên chỉ một hoặc một số nơi trong nhóm đảo này hoặc chỉ là một từ chung ám chỉ hiện tượng tự nhiên (?) Một số học giả cho rằng đó là phần nhô lên của đảo Vĩnh Hưng (Đảo Phú Lâm - Woody island) thuộc nhóm An Vĩnh (Nhóm Vĩnh An theo tiếng Trung Quốc và Amphitrite theo tiếng Anh)[26].  Đoạn trích vừa dẫn ra này cũng có thể tìm thấy trong một tác phẩm ra đời muộn hơn, cuốn “Chỉ Nam Chính Pháp"- khuyết danh. Tác phẩm này cũng đề cập tới một nơi được gọi là Nam Áo Khí, một địa điểm được người ta đồng nhất với quần đảo Đông Sa[27].

Đến đây chúng ta đã đến giai đoạn nhà Thanh - một giai đoạn mà tôi không muốn đưa vào trong bài ghi nhanh này bởi vì các chứng cớ có được rất khác. Chỉ cần nói rằng một số tác phẩm đời Thanh có nhiều chi tiết hơn, chẳng hạn như cuốn “Hải Quốc Văn Kiến Lục", “Hải Lục" và nhiều tác phẩm khác, và trên hết là một số cuốn nhật ký hàng hải phương Tây chưa bao giờ được nghiên cứu đến. Trước khi có thể đưa ra bất kỳ kết luận chung nào về giai đoạn này ta cần phải nghiên cứu một cách cẩn thận.

Những bằng chứng ban đầu trong tài liệu của Bồ Đào Nha

Có thể tìm thấy những bằng chứng ban đầu trong hiểu biết về hàng hải của Bồ Đào Nha về Biển Đông trong nhiều nguồn tài liệu, đặc biệt là trong các roteiros (cẩm nang hàng hải) và trong các bản đồ. Một số cuốn cẩm nang hàng hải đã được Manguin dịch và phân tích, và phần lớn các bản đồ có liên quan đã được sưu tập lại trong tập Portugaliae Monumenta Cartographica nổi tiếng[28]. Tác phẩm ra đời sớm nhất miêu tả tuyến đường tới Trung Quốc là do Francisco Rodrigues biên soạn khoảng năm 1511/1512. Thông tin để biên soạn cuốn này có lẽ được thu thập từ các hoa tiêu Mã Lai (và những địa phương khác) sau cuộc xâm lược Malacca năm 1511.

Nói chung, các thủy thủ Bồ Đào Nha, cũng như các đồng nghiệp Trung Quốc của họ đều sợ các đảo đá và bãi ngầm ở Biển Đông. Do đó nếu có khả năng, họ sẽ đi men theo đất liền lục địa Đông Nam Á, tránh đi cắt ngang trực tiếp qua vùng trung tâm biển này. Chỉ có những lần hy hữu, họ mới cố gắng đi qua quần đảo Hoàng Sa ven về phía Đông của quần đảo này. Thông thường thì tuyến này cũng phải đi qua phía Đông Pulau Saparo, còn gọi là Baixos de Pulau Sissir (có nhiều cách viết khác nhau). Cả hai đều nằm xa hơn rất nhiều về phía Nam với nghĩa là tuyến đường đi thuyền buồm “bên ngoài” xa hơn một chút so với tuyến đường đi men bờ biển an toàn hơn. Ta không rõ tuyến đường “bên ngoài” được khai phá lần đầu tiên vào thời gian nào. Hình như, người Trung Quốc cũng có khuynh hướng tránh đi tuyến đó vì chẳng có tài liệu Trung Quốc nào cho đến cuối đời Minh đề cập đến con đường này[29].

Uông Đại Uyên, Cô Giới (Gu Jie) và những tác giả khác đều ám chỉ đến những mối nguy hiểm gắn liền với Trường Sa và Thạch Đường như chúng ta đã thấy. Trong trí tưởng tượng của các nhà địa lý và các nhà hàng hải Trung Quốc, những địa điểm thất thường này tạo thành một dải nằm ngang trải dài ở một nơi nào đó về phía Nam tỉnh Quảng Đông. Những bản đồ ban đầu của Bồ Đào Nha vẽ Biển Đông cũng tạo nên một hình ảnh tương tự. Chúng vẽ toàn bộ khu vực này từ quần đảo Hoàng Sa xuống tới Pulau Saparo là một vùng “hình lưỡi liềm” thẳng, khẳng định rằng nó gần như không thể đi qua được mặc dù không có chướng ngại gì lớn giữa quần đảo Hoàng Sa nằm ở đầu cuối phía Bắc vùng đó và Pulau Saparo nằm ở một đầu. Rõ ràng, lý do của việc sắp xếp như vậy là nhằm cảnh báo cho tàu thuyền đi lạc  tuyến đường và bị cuốn vào vùng trung tâm Biển Đông[30].

Vì vậy khu vực “hình lưỡi liềm” thấy trong bản đồ của Bồ Đào Nha cũng có tác động tâm lý giống như những “câu chuyện” đồn đại trong các tài liệu của Trung Quốc hoặc như dải cát được mô tả trong tài liệu Việt Nam hồi thế kỷ 15[31]. Trong mọi trường hợp, các thủy thủ đều được người ta yêu cầu phải tránh khu vực nguy hiểm này. tuy nhiên có một số khác biệt về mặt địa lý: ”khu vực” vẽ trong bản đồ của Bồ Đào Nha chạy song song với bờ biển Việt Nam và rõ ràng không bao gồm bãi ngầm Macclesfield; “dải thành luỹ” được mô tả trong tài liệu của Trung Quốc  trải dài từ nhóm đảo Đông Sa tới quần đảo Hoàng Sa, ít nhiều song song với bờ biển Quảng Đông. Chỉ có trong một số tài liệu của Trung Quốc đem lại cho chúng tôi một chút gợi ý về khu vực tương tự với khu vực được người Bồ Đào Nha mô tả, nghĩa là nằm dọc theo bờ biển Việt Nam, giữa quần đảo Hoàng Sa nằm phía Bắc và một số điểm nằm xa hơn về phía Nam, Cuốn “Đông Tây Dương Khảo” và cuốn “Thuận Phong Tương Tống” đã dẫn ra ở trên, chẳng hạn đã cho biết Vạn Lý Thạch Đường và Vạn Lý Trường Sa nằm về phía Đông của Việt Nam. Điều này có thể hàm ý về một dải từ Bắc tới Nam. Hơn nữa, có một số câu cách ngôn xác định có một cái gì đó giống như một “đường vô hình” giữa nhóm đảo Thất Châu ở phía Bắc và Côn Đảo ở phía Nam, qua cách nói người ta nên cẩn thận lái thuyền đúng hướng khi đi qua hai điểm mốc này[32].

Điểm khác biệt lớn thứ hai là, ngay từ ban đầu người Bồ Đào Nha đã có sự phân biệt rõ ràng giữa khu vực nguy hiểm giữa quần đảo Hoàng Sa và dải đảo san hô nằm dọc theo bờ bắc đảo Borneo - bao gồm quần đảo Trường Sa. Tuyến đường từ Malacca tới Tg Datu và Moluccas, vòng quanh Sabah được khai thác thường xuyên vì vậy các hoa tiêu Bồ Đào Nha có ý niệm rõ ràng về các khu vực này. Trái lại người Trung Quốc chưa bao giờ cố gắng thể hiện trên bản đồ các dải đá, đảo khác nhau này một cách thực tế. Như đã nói, thậm chí cả bản đồ hàng hải Mao Kun cũng rất mơ hồ và khó giải thích về chi tiết này.

Tuy nhiên điều thú vị là cả bản đồ hàng hải Mao Kun và hầu hết các bản đồ của Bồ Đào Nha đều chỉ ra các vùng nguy hiểm trong Biển Đông theo một cách giống nhau tức là bằng hàng trăm chấm chấm nhỏ. Những khu vực nguy hiểm khác ví dụ như quần đảo Mandive và Laccadive cũng được vẽ bằng các chấm như trong bộ sưu tập Monumenta Cartographica đã minh họa đầy đủ. Hình như điều này là một điểm chung duy nhất trong cách vẽ bản đồ giai đoạn đó.

Hàn Chấn Hoa phân tích thêm về cách vẽ quần đảo Hoàng Sa trong các bản đồ hàng hải của Bồ Đào Nha. Trước tiên, vùng “hình lưỡi liềm” được vẽ như một dải liên tục. Sau đó đôi lúc nó bị cắt bởi các tuyến ngang. Có tất cả khoảng 2, 3, 5 hay 6 tuyến ngang và vì vậy có tối đa là 7 vùng chấm chấm. Người ta không hiểu lắm về cách thể hiện như vậy. Nhưng bằng cách nào đó nó gợi lại những truyền thuyết gắn liền với những vùng nguy hiểm khác. Chẳng hạn như các tác phẩm của Trung Quốc khẳng định là có bảy “lối vào” dẫn qua quần đảo Andaman và Nicobar[33].

Dựa trên những chứng cớ do Kamermer và các tác giả khác thu thập được, Hàn Chấn Hoa đã lưu ý chúng ta về một số điểm bổ sung quan trọng. Thứ nhất, theo họ Hàn, các đoạn trích ban đầu của Bồ Đào Nha về cái gọi là “ilhas da China” và “ilhas da Cantao” (có nhiều cách phát âm khác nhau) nên gắn với quần đảo Hoàng Sa. Thứ hai, ông này cũng tin rằng từ “Humen” (Houmen, v.v...) sau này được dùng cho “Boca Tigris” có thể hiểu là một số địa điểm ở nhóm đảo Hoàng Sa. Quan điểm này nhằm chứng minh rằng các nhà thám hiểm đầu tiên của Bồ Đào Nha đã ghé thăm các đảo này và quan trọng hơn, nhằm chứng minh rằng chúng thuộc phạm vi ảnh hưởng của Trung Quốc trong suốt giai đoạn này[34].

Trong khi những mô tả nhận dạng và khẳng định này vẫn còn mơ hồ, một gợi ý khác có lẽ nên được coi là nghiêm túc. Bộ sưu tập Portugiliae Monumenta Cartographica có một bản đồ do, hoặc được vẽ theo phong cách của Fernão Vaz Dourado thể hiện địa danh “ilhas da Boi†as” gần với quần đảo Hoàng Sa. Họ Hàn thấy được sự phát âm gần gũi giữa địa danh này và cách gọi Ba Tu (đảo Ba), một tên địa phương mà ngư dân đảo Hải Nam dùng để chỉ đảo Vĩnh Hưng (đảo Phú Lâm) thuộc nhóm đảo Hoàng Sa. Ông này cũng gán những địa danh khó có thể xác định là “Pulau Mio” và “Paxo” với các đảo này nhưng một lần nữa, điều này có cái gì đó gượng gạo. Tất nhiên mục đích ở đây là nhằm nhấn mạnh các yêu sách quyền bá chủ của Trung Quốc[35].

Kết luận

Vấn đề các đảo trong Biển Đông vẫn là một đề tài “tế nhị”. Các tài liệu của Trung Quốc không gợi cho người ta thấy rằng chúng là một phần của Đế chế Thiên triều thời Tống, Nguyên hay Minh (ghi chú: tôi không khảo cứu về thời nhà Thanh ở đây). Ở một mức độ nào đó, các thủy thủ Trung Quốc đã quen thuộc với chúng nhưng họ lại tránh đi đến đó. Những câu chuyện về ma quỷ, các đảo đá nguy hiểm và các dòng chảy ngầm bí hiểm lan truyền đồn đại từ đời này qua đời khác, do đó các chuyên luận và các bản đồ về địa lý không ghi chép gì cụ thể  về khu vực này. Không chắc là người ta sẽ tìm được trong các tài liệu này các bằng chứng rõ ràng chứng minh cho một quan điểm ngược lại. Các thủy thủ đầu tiên người Bồ Đào Nha cũng có những sự dè chừng giống như vậy. Họ cũng cố gắng tránh xa những khu vực cạm bẫy này.

Dường như không có nơi định cư ổn định trên bất kỳ đảo san hô nào trong Biển Đông - ít nhất là trong giai đoạn được khảo cứu ở đây. Chỉ có một vài túp lều tạm do ngư dân dựng lên, có thể tồn tại ở đây một lúc nào đó, và đây hoàn toàn chỉ là giả thiết. Các tài liệu viết không gợi cho người ta về sự tồn tại của các làng mạc như vậy[36]. Chúng cũng không gợi cho người ta biết là quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Đông Sa đã được chính quyền Trung Quốc quản lý về mặt hành chính. Điều thú vị là, trường hợp quần đảo Bành Hồ (Pescadores) nằm gần đảo Đài Loan lại rất khác; ở đó, chúng ta có chứng cứ rõ ràng về các chuyến thăm viếng của người Trung Quốc và sự tồn tại của các đồn tạm thời của chính quyền. Bằng chứng sớm nhất có niên đại từ thời nhà Nguyên[37]. Nếu các đồn tương tự đã từng được thiết lập ở nhóm đảo Hoàng Sa hay Đông Sa thì việc đó chắc chắn sẽ được chép lại trong các tài liệu này nhưng chúng lại không ghi chép gì cả.

Bất chấp những tài liệu được phát hiện đó, các học giả và nhà báo Trung Quốc đã có những cố gắng bất thường để chứng minh rằng toàn bộ Biển Đông từ lâu luôn luôn là “một cái hồ nội địa”. Trên phạm vi thế giới, có lẽ không có trường hợp nào lại có tỷ lệ ấn phẩm trên mét vuông đất nổi cao như vậy. Một khía cạnh gây ngạc nhiên trong bộ máy tuyên truyền này là, hầu như mọi người Hoa - những người đang sống ở CHND Trung Hoa, ở Trung Hoa Dân Quốc và ở hải ngoại - đều ủng hộ quan điểm của Trung Quốc. Do đó, Trung Quốc trở thành hàng xóm cạnh nhà của Brunei và Malaysia. Thậm chí cả một người Trung Quốc đối lập nổi tiếng - Wei Jingsheng - người nổi tiếng với những cuộc khẩu chiến chống lại Chính phủ Bắc Kinh cũng có sự hòa nhịp tương tự (xem bài phỏng vấn mới đây với Karl-Heiz Ludwig trên nhật báo Die Welt, ngày 29/03/1999, tr. 8).

Xem lại phần 1 Roderik Ptak, CÁC ĐẢO Ở BIỂN ĐÔNG THEO CÁC TÀI LIỆU CỦA TRUNG QUỐC (Phần 1- từ đời Tống đến đời Minh)